KADINLAR HAMAMI
İskilip’te kadınların
gittiği, iki tane hamam vardı. Bunlar Deri hamamı, Belediye hamamıydı.
Kadınlar hamamı,
erkekler hamamına göre farklı özellikler taşırdı.
Erkek çocukları kadınlar hamamına, yaklaşık 4- 5 yaşına kadar gider, daha büyük çocukları hamama almazlardı. Hamam da, erkekler hamamın da olduğu gibi soyunma yerleri yoktu. Kadınlar evden getirdikleri hamam bohçasındaki, peştamal ve havlularını kullanırdı. Kadınlar hamam da uzun süre kalır, biz çocuklar da hamamda bunalır, bir an önce hamamdan çıkmak isterdik.
Belediye hamamında Zahle adında, hamama bakan bir kadın vardı. Bu kadın hamamı temizler, kadınlara köşe denilen kurna yanını ayarlardı. Kadınlar hamamı kalabalık olur, sağda solda boş kurna başı bulunmazdı. Bu sebeple kadınlar hamam ücreti ile köşe başı ücreti öderler, köşe ücreti ödemeyenler çeşmenin önün’ de yerde oturarak, çeşmeden su alıp yıkanırlardı. Köşe de oturarak yıkanmak ayrıcalık olurdu.
En son 4- 5 yaşlarında gittiğim Hamam’da, bir köşede ayva yiyordum. Zahle de hamam da temizlik yapıyordu. Benim yanıma gelince elimdeki ayvaya eliyle vurup, ayvayı yere düşürdü. Bana “sen bu hamama bir daha gelme. Seni bura’ da görmeyim.” Dedi. Ben elimden giden güzelim ayvaya mı üzüleyim, yediğim azara mı üzüleyim şaşırıp kalmıştım.
Kadınlar hamamında gelin hamamı yaparlardı. Kına geçesinin gündüzünde hamama giderek, hamamın girişindeki fıskiye havuzunun etrafında, ellerindeki mumlarla, ilahi söyleyerek dönerlerdi. Hamama getirilen dürümler, turşu ve ayva ile yenilir, kına gecesine hazırlık yapılırdı.
“Kadınlar hamamdan evine gidinceye kadar güzel olur. Evine gidince güzelliği kaybolur.” Diye İskilip’ te tabir vardır. Kadınlar hamamdan evine gelince, evin bütün işler onu bekliyordur. Sabah erkenden başlayan işler, akşama kadar devam eder. Bağ bahçe işleri, hayvanlara bakılması, çocuklara bakılması, evin çamaşırı, temizliği, yemeği, evin büyüklerine hizmet evin hanımının işidir. Bütün bunlar kadınlara büyük yük olurdu. Hatta köyde kadınların, harman yerinde doğum yaptığı olur denilirdi.
Şimdiki hanımlar, çok daha rahat. Gün gezmeleri, televizyon dizileri, kahve molaları, bütün ihtiyaçların AVM lerden karşılanması ile, yapacakları bir şeyde kalmıyor. Evlerinde kaynana, kaynata da kalmadı. Evliliklerde bunlar istenmez oldu.
MUSTAFA YOLCU
17.02.2022
